|
|
WANDELING #3 - BLAUWE ROUTE
De route is in totaal ongeveer 9 km
39 39.1 Restaurant st Wallrick Al meer dan 50 jaar is restaurant St Wallrick een trekpleister midden in het vennengebied. |
40 40.1 Boerderij de Schatkuil (foto Gelders archief 1963)  40.2. Eikenkap voor de productie van eek (foto W Kruijsen)  40.3 Bed&Breakfast Agnetenhoeve (foto W Kruijsen)  40.4 Oude toponiem Mierland De Schatkuilsestraat heeft haar naam vermoedelijk te danken aan de ruime aanwezigheid van “schadden". Dit zijn heideplaggen die onder andere gebruikt werden als brandstof. Er liggen hier nog enkele oude boerderijen: nr.1 De Wende, in 2015 verbouwd tot zorginstelling voor opvang van mensen met een psychogeriatrische zorgbehoefte. In de vorige eeuw was de boerderij de woonplek van Hent de Kleyn. Deze dichter-schrijver raakte in mei 1940 bij de strijd aan de Grebbeberg blind en heeft onder meer het boek "De Rogge rijpt" geschreven. Dit dorpsverhaal over arm en rijk is in de jaren 80 in een prachtige musical gepresenteerd. Nr. 5, De Schatkuil, is volgens de jaarankers in 1720 gebouwd maar is waarschijnlijk ouder. De kopgevels zijn voorzien van wolfseinden. Op nr. 15: de Agnetenhof, een 19de eeuwse boerderij die hoorde bij Het Oude Weeshuis in Nijmegen. Langs de weg kun je op een paar plekken zien dat eikenbomen vroeger regelmatig gekapt werden. Uit de schors die van het gekapte jonge hout gehaald werd maakte men eek, een grondstof voor de leerlooierijen. Tussen de beide laatste boerderijen ligt het Muurland of Mierland . De naam verwijst waarschijnlijk naar het plantje vogelmuur, dat in deze streek ‘mier’ genoemd wordt. Vogelmuur is een klein plantje met witte bloemetjes. Het groeit vaak als onkruid op akkers. Het Mierland hoorde bij boerderij de Schatkuil. In 1643 ontvangt Geertruij van Lennep, weduwe van Johan van Zuijlen deze boerderij in leen. Via de familie van Lennep gaat de Schatkuil naar Johan van der Moelen en zijn vrouw Mechtelt van Randwijck, de heer en vrouwe van Overasselt. Zij dragen in 1677 hun bezit op aan de heren van het vorstendom Gelre en het Graafschap Zutphen en ontvangen het in leen terug. |
41 41.1 Reconstructie Romeinse villa te Overasselt (foto Mikko Kriek) Ook de Romeinen hebben Overasselt niet links laten liggen. In de 2e eeuw na Christus stond er aan het rivierdalletje haaks op de Schatkuil, een villa/boerderij met een hoofdgebouw van 32 bij 10 m. Het huis had tufstenen muren , vloerverwarming en beschikte ook over een nabijgelegen badhuis. De plek is gemarkeerd met hoge bomen. Deze konden er groeien omdat de nog aanwezige fundamenten de bodem minder geschikt maakten voor agrarisch gebruik. Ten zuiden van de villa lag een Bataafse boerderij. Verder hebben archeologen de resten gevonden van een grote (15 meter doorsnede!) grafheuvel met een tufstenen muur er omheen (een zogenaamde tumulus). Alcunius liet het bouwen na zijn pensionering als legioenofficier. Het rivierdalletje maakt nu deel uit van de Scheiwal die de grens tussen Heumen en Wijchen markeert.
|
42 42.1 Oranje legerleiding volgt het beleg van Grave vanaf de Rakenberg in 1684 (Geschiedenis maasdorpen Overasselt, Nederasselt, Balgoy-Keent) Het gebied van de Overasseltse en Hatertse Vennen omvat 520 hectare met een twintigtal vennen. De door de wind vanuit de droge rivierbeddingen opgeworpen stuifduinen zorgen voor flinke hoogteverschillen. De bodem is wat nat en zuur waardoor een bijzondere rijkdom aan fauna (amfibieën) en flora is ontstaan. De laatste jaren zijn er veel naaldbomen gekapt om verdroging te voorkomen. De heidebegroeiing wordt gestimuleerd door de inzet van een schaapskudde. In vroeger eeuwen was het landschap veel minder bosrijk. Er is een pentekening uit 1684, waarop te zien is hoe de veldheren van de Oranje’s het verloop van het beleg van Grave volgen vanaf de hoogste stuifduin: De Rakenberg. |
43 43.1 Grafheuvel in het vennengebied  43.3 Jadeite bijl gevonden aan Parksesteeg (foto Ger v Galen 2007)  43.3 Replica van vuurstenen bijl Ook dit deel van Overasselt heeft sporen prijsgegeven van vroege menselijke bewoning. Archeologen hebben diverse grafheuvels uit de late steentijd aangetroffen en daarin zijn veel voorwerpen uit die tijd gevonden. Veel daarvan is nu te zien in het museum Kasteel Wijchen. Daaronder ook een zeldzame jadeite bijl die in 2007 in een moestuin aan de Parksesteeg is gevonden. |
44 44.1 St Wallrick ruine van de voormalige Benedictijner priorij (foto H Joosten)  44.2 Kapel St Wallrick op pentekening uit 18e eeuw (Geldersch archief)  44.3 Kapel met Koortsboom (foto Mijn Gelderland spannende geschiedenis) De Benedictijner monniken van Sint Wallrick hebben in de 15e eeuw een kapel gebouwd. Dat deden ze op een plek waar al eeuwen eerder gebouwen hebben gestaan die soms gesloopt, soms afgebrand zijn. De ruïne staat nu op een kleine open plek in het bos. Vlakbij de ruïne staat een zomereik die als Koorts- of Lapjesboom bekend staat, Quercus Robur. De boom heeft niet het eeuwig leven en moet regelmatig (eens per eeuw!) vervangen worden. Het volksgeloof gaat ervan uit dat zieken kunnen worden genezen door een kledingstuk in de boom te hangen. In de vroege Middeleeuwen zou Willibrordus ook hier geweest zijn en gezorgd hebben voor de wonderbaarlijke genezing van de dochter van een roverhoofdman. De kapel was vroeger groter, maar de ruïne is in de laatste oorlog flink beschadigd en daarna in veel kleinere omvang gerestaureerd.
|
45Ten noorden van de ruïne ligt het complex waar de katholieke verkennerij na de oorlog gestart is met het geven van kampeergelegenheid aan allerlei groepen.Scouting Nederland heeft hiervoor nu nog steeds een groot aantal terreinen beschikbaar. |
46 46.1 Boerderij de Schuurgraaf (foto S van Dijk)  46.2 Vennengebied nabij boerderij de Schuurgraaf (foto S van Dijk) Aan het Schuurgraafpad ligt midden in het bos boerderij De Schuurgraaf. Uit oude documenten blijkt dat deze hoeve al in de 14e eeuw in het bezit was van het klooster van St Wallrick. |
47 47.1 Boerderij de Egelsmortel met wetering (foto W Kruijsen)  47.2 Oude toponiem Loksheuvelse Bouwveld  47.3 Oude toponiem Egelsmortel  47.4 Hekkepust Aan de zuidelijke rand van het bosgebied tussen de wetering en de Loksheuvelseweg ligt op nr. 3a De Egelsmortel. Deze boerderij met bijbehorend bouw- en weiland heeft een erg oude historie. Het wordt al genoemd in een akte uit 1318 en wordt in 1411 verkocht aan het klooster Graefenthal. Het was toen nog een gemeenschappelijk bezit van de parochianen en de opbrengst werd gebruikt om een klok voor de kerk aan te schaffen. Egelsmortel verwijst naar moerasgrond (mortel) waar bloedzuigers (egels) voorkomen. Deze waren in vroeger tijd van groot belang voor de geneeskunde. De Egelsmortel was verbonden met Den Heidschen Hof en kwam in de 17e eeuw ook in handen van de familie van der Moelen-van Randwijck. Aan de oostkant van de Hamelbergweg ligt het Loksheuvelse Bouwland. Zie hiervoor bij 34.
Hekkepust
|
48 48.1 Boerderij de Heidschen Hof (foto S van Dijk)  48.2 Boerderij de Valenberg (foto S van Dijk) De rijke historie van de Kasteelsestraat is ook op afstand vanaf het pad langs de wetering zichtbaar. Op nr. 14 zie je Den Heidschen Hof, een gerenoveerde boerderij met mooie uittandingen in de zij- en achtergevels; in de 17e eeuw werd deze in akten al genoemd. Op nr. 11 staat de blijkens de jaarankers in 1671 gebouwde boerderij De Valenberg, nu in gebruik als Bed and Breakfast. |