|
|
Boerderijen
Boerderij Stalburgse Kamp of Stapperskamp (foto S van Dijk) 
Wijngaard bij Stapperskamp (foto W Kruijsen) 
Boerderij Bloemershof (foto W Kruijsen) 
Boerderij de Hoge Hof (foto S van Dijk) 
Boerderij de Hoge Hof (n.n. luchtfoto uit ca 1950) 
Boerderij Worsumsehof (foto S van Dijk) 
Oude toponiem Heegtse Meer |
|
De buurtschap Worsum wordt wel beschouwd als de oudste kern van de regio.
Op de grote rivierduinen zijn overblijfselen uit de late Steentijd gevonden. Het woord Worsum is uit het Keltisch te herleiden: wor = hoog in rang en sum = vestigingsplaats. Het zal dus wel ooit de woonplek van de hoofdman zijn geweest. Het initiatief tot systematische ontginning is genomen door de monniken van St. Wallrick die zich in de 10e eeuw als eerste kloosterorde in het vennengebied vestigden. De naam komt vanaf de 14e eeuw regelmatig in aktes voorbij, waarbij de relatie met de monniken bevestigd wordt. Het historische karakter van de buurtschap vinden we nog steeds terug in de aanwezigheid van enkele oude boerderijen aan de Worsumseweg: op nr. 14 zien we De Stalburgse Kamp of Stapperskamp uit eind 18e / begin 19e eeuw; bij de boerderij wordt nu de enige wijngaard van Overasselt geëxploiteerd. Op nr. 8 staat De Bloemers Hof, genoemd naar de oudst bekende eigenaar (Johan Bloemaert, in de 17e eeuw advocaat te Grave). Op nr. 6 zien we De Hoge Hof (17e eeuw), gelegen op een verhoging. Huisnummer 1, De Worsumse Hof, maakte vermoedelijk al in de 15e eeuw deel uit van het bezit van het klooster van Graefenthal, maar wordt pas eind 17e eeuw voor het eerst in een akte genoemd; er was ook vroeger al sprake van een boerderij met schuren, bakhuis en varkenskot. |
Boerderij de Heegt (foto S van Dijk) 
Boerderij de Schaapskooi (foto Harrie Filmer) |
|
Boerderij De Heegt aan de Heegtseveldweg is nu een bouwval, maar was vroeger omgeven door visrijke wateren en een grote haag (‘heeg’).
Vanaf 1453 wordt de hoeve regelmatig in akten van adellijke families genoemd. De deels nog bestaande laan van het herengoed liep vroeger helemaal in oostelijke richting tot de Valkstraat. Het Heegtse Meer en de omliggende percelen hoorden bij boerderij De Heegt. Mogelijk was de nu nog aanwezige sloot in het verleden een deel van de gracht rond de boerderij. Bij de boerderij hoorde een Schaapskooi (nr. 2) die nu nog bewoond wordt. Zie ook Erfgoedcahier nr. 6 van de hand van Harrie Joosten: Kloostergoederen in Overasselt. |
Hoogtekaart Kivietshofdijkje en omgeving (bron AHN) 
Oude toponiem De Klef 
De Mars |
|
Het hele buitengebied van Overasselt is royaal voorzien van afwateringssloten.
Een heel belangrijke is al vele eeuwen de wetering, die van de grens met Heumen helemaal naar het gemaal in Balgoy loopt. Deze waterloop is onlangs voorzien van een wandelpad en geschikt gemaakt als ecologische verbindingszone. De Maas heeft zich vroeger door het gebied gevlochten en reliëf in het landschap aangebracht. Dat zie je heel goed langs de wetering vanwaar uit je uit de zuidelijke richting tegen oud stuifduinenlandschap van het vennengebied aan kijkt. Maar het wordt ook duidelijk uit de oude perceelsnamen in de directe omgeving: De Riet, Heegtse Meeren, De Mars (moeras), De Klef (klif/helling), De Kromakkers. De Mars De veldnaam Mars is gangbaar voor laaggelegen natte grond. Vergelijk met het Engelse marsh (moeras), het Duitse Marsch en het Limburgse meer, meers of meersch. De Mars is een gebied aan de Worsumseweg gelegen tussen de poldersloot bij De Heegt en de zandduinen aan de Valkstraat. De naam wordt al genoemd in 1568 in verband met een twist tussen het klooster Graefenthal en de eigenaar van De Heegt. De naam Mars werd in 1724 ook gebruikt voor een huis op het huidige adres Worsumseweg 3. |
Kivietshofdijkje (foto S van Dijk) 
Joannesmolen (foto S van Dijk) 
Boerderij de Huifkar (foto W Kruijsen) |
|
De bediening van de duiker op de hoogte van het Kievitsdijkje kent een eeuwenlange traditie van ruzies over waterafvoer tussen "die uit Heumen en die uit Overasselt".
Zie ook het bijgevoegde artikel van Cees Elsten uit het ledenblad van Heemkunde Malden. In 1816 als Johan Hendrik graaf van Rechteren heemraad is stelt hij een andere koers voor; daarmee is hij zijn tijd ver vooruit. Aan het einde van het dijkje kun je nog de Kievitshof zien liggen, een (herbouwde) boerderij uit 1783. Ten oosten hiervan is de Joannesmolen zichtbaar, een korenmolen uit 1894. Meer westelijk op de kruising met de Donderbergweg ligt De Huifkar, die vroeger populair was als pleisterplaats voor reizigers. Er wordt verteld dat dorstige reizigers die hier langs kwamen, met een pul bier uit een ton mochten scheppen wanneer er bier was gebrouwen. De Donderbergweg zou de naam danken aan de bovengemiddelde kans op donder en bliksem in dit gebied. |
|